مزاج شناسی

مزاج شناسی انسان و بیماری­ها، به طورکلی به شناخت طبایع و درک درست از عناصر چهارگانه برمی گردد. دید درست به طبیعت و تامل در آن باعث شناخت درست نسبت به محیط و در عین حال خود انسان می­شود که این امر از مهمترین پایه های شناخت و درمان طبیبان کهن بوده است. به طوری که مزاج خوراکی ها،درجات و مصلحات آن، به دوران پیش از سقراط برمیگردد. کتاب هایی که در زمینه شناخت گیاهان، مفردات و داروهای گیاهی نوشته شده اند به این مباحث اشارات زیادی کرده اند.

اهمیت مزاج شناسی و مصلحات در مصرف خوراک های روزانه خود را نشان میدهد به طوری وقتی ماست میخوریم و سردرد میگیریم یا زمانی که گوشت میخوریم و پا درد میگیریم و هر زمان دیگری که بیماری در ما بروز میکند تمام این موارد بستگی به مزاج ومصلحات دارد.

سرمنشا بیشتر بیماری­ها خوراک­های روزانه اند و اگر بدانیم این خوراک­ها را چه زمانی و به همراه کدام خوراکی دیگری (به طورمصلح) مصرف کنیم، جلوی بسیاری از بیماری ها را میگیریم.

مصلحات یا صلح دهنده ها یا تصحیح کننده ها صرفا خوراک هایی با مزاج عکس نیستند، هر خوراکی یک یا چند مصلح خوراکی دیگر دارد که به عملکرد صحیح آن خوراک در بدن کمک شایانی میکند و باعث بهبود عوارض احتمالی میشود.

به طور مثال ماست دارای مزاج سرد و تر است و یبوست ایجاد میکند، مصلح ماست، تخم زنیان و پودر سداب است. زنیان، گرم و خشک است و مزاج سرد ماست را معتدل رو به گرم میکند. سداب سرد و خشک است و باعث جلوگیری از یبوست ناشی از ماست میشود.

انواع مزاج ها

فردی که مزاجش سرد و خشک(سودا) است

به طور معمول،افرادی که دارای مزاج سودایی هستند از لحاظ روحی افرادی شکننده و عصبی،ریزبین،باهوش،تندخو و دیرباور،منظم،ناآرام،گوشه گیر،سرد و ناامید هستند.

از دید ظاهری افراد سودایی لاغر اندام،استخوانی،سفید رنگ(البته در سیاه پوست ها نشان رنگ پوست ملاک نیست و از زبان و چشم بیشتر میتوان تشخیص ظاهری داد) زبانشان سفید و باریک،موهای پرپشت و صاف،دور چشم ها گود و کبود ،سریع و چالاک و اندامشان کشیده است.

فردی که مزاجش سرد و تر (بلغم) است

به طور معمول افرادی که مزاج بلغمی دارند از لحاظ روحی افرادی زودباور،آرام،سر به زیر،کند،گوشه گیر،افسرده و سرد هستند.

از دید ظاهری افراد بلغمی چاق،سفید،موی زیاد(در مردها ازهر نقطه ای که یک موبه طور معمول در می آید در این افراد دو تار مو در می آید) زبانی سفید و کلفت،دور چشم ها سیاه و پف کرده(پشت پلک ها پف کرده و زیر چشم گود رفته) و اندامشان کوتاه و توپر است.

فردی که مزاجش گرم و تر (دموی) است

به طور معمول افرادی که دارای مزاج دموی انداز لحاظ روحی خوش اخلاق،شوخ،خودمحور،مهربان،شلخته،زودباور و پر روحیه هستند.

از دید ظاهری افراد دموی درشت اندام،سرخ گون،سینه ستبر،ماهیچه ای،زبانی قرمز و کلفت،چشم های درشت،سری کم مو(از وسط شروع به ریزش میکند) و در بدن پر مو هستند.

فردی که مزاجش گرم و خشک (صفراوی) است

به طور معمول افراد صفراوی مزاج از لحاظ روحی تندخو،آتشی،ستیزه جو،کینه ای،

باهوش، سریع، خوش صحبت،زودجوش و پر روحیه هستند.

از دید ظاهری افراد صفراوی لاغر اندام،زردپوست (درسیاه پوست ها چشمانشان زرد است)، چالاک،کم مو در سر(از پیشانی شروع به ریزش میکند)،زبان ترک خورده،سفیده چشم ها زرد،بینی ای خشک و انگشتان کشیده ای دارند.

هر فرد با هر مزاج غالب خاص مترصد به یک سری از بیماری ها یا به تعبیری دیگر عارضه هایی است که این عوامل را میتوان مدیریت کرد.

تعادل ایجاد کردن در بدن صرفا خوردن خوراک مناسب نیست بلکه باید به مصلحات ،تعادل میان مصلحات،زمان مصرف و شرایط اقلیمی نیز توجه شود.

زمانی که فردی دارای مزاج صفراوی است،یعنی بدنی در حالت گرم و خشک دارد،این طبیعت خواستار تعادل است و باید مواد خوراکی خود را کمی مرطوب تر و سردتر انتخاب کند.در غیر این صورت با مصرف کردن خوراک های گرم،به گرمی بدن خود دامن زده و از حالت مترصد به یک عارضه به مرحله اتفاق افتادن این امر میرسد،یعنی فردی با مزاج صفراوی که مترصد بیماری کبدی است،با مصرف کردن خوراک های گرم و خشک، کبد خود را در معرض بیماری قرار داده است.

منبع: ایران امبدینگ